Transport kolejowy w Polsce – jakie przepisy regulują jego funkcjonowanie?
Transport kolejowy, to jeden z najczęściej realizowanych typów transportu w Polsce. Polega on na przewożeniu ładunków za pomocą pociągów towarowych. Podobnie jak w przypadku innych rodzajów transportu także i on podlega pewnym regulacjom prawnym. Mają one na celu ustalić zasady przewozu ładunków, aby odbywało się to sprawnie i bezpiecznie.
Najważniejsze informacje dotyczące transportu kolejowego
Infrastruktura kolejowa to przede wszystkim lokomotywy służące do obsługi składów kolejowych, które złożone są z wagonów. Biorąc pod uwagę sposób napędzania lub jej przeznaczenie wyróżnia się lokomotywy elektryczne, spalinowe, parowe, pasażerskie, towarowe, uniwersalne oraz manewrowe. W skład infrastruktury kolejowej wchodzą również wagony, którymi przewożeni są pasażerowie lub towary. Podstawowe dokumenty obowiązujące podczas transportu kolejowego to listy przewozowe CIM lub SMGS.
Najważniejszym dokumentem, który reguluje kwestie związane z transportem kolejowym w Polsce jest ustawa z 28 marca 2003 roku. Jej przepisy określają zasady korzystania, zarządzania oraz utrzymania infrastruktury kolejowej. Dotyczą one m.in.:
- zasad prowadzenia ruchu kolejowego oraz wykonywania przewozów,
- warunków technicznych pojazdów kolejowych,
- zasad ochrony pasażerów w transporcie kolejowym.
Czym jest system IRIS?
W transporcie kolejowym stosuje się międzynarodowy standard IRIS, czyli International Railway Industry Standard. Został on opracowany przez Europejskie Stowarzyszenie Producentów Kolejowych (UNIFE). Wsparcia udzieliły cztery największe firmy działające w tej branży, czyli Bombardier, Siemens, Alstom oraz Ansaldo Breda. Dzięki temu dały one możliwość czerpania z ich wiedzy i doświadczenia.
Wdrożenie IRIS miało na celu rozwiązać problem związany z brakiem uregulowań w branży kolejowej dotyczących jakości, niezawodności i bezpieczeństwa technicznego. Dzięki temu wprowadzone standardy są zbliżone do tych stosowanych w lotnictwie czy motoryzacji.
IRIS skierowane jest przede wszystkim do takich podmiotów, jak:
- producenci taboru kolejowego i poddostawcy,
- producenci urządzeń sygnalizacyjnych związanych z ruchem kolejowym,
- producenci systemów informatycznych wykorzystywanych w kolejnictwie.
Treść IRIS oparta jest na wymaganiach stawianych w normie ISO 9001. Jest uzupełniona o specyficzne wymagania tej branży. Zawiera nie tylko obowiązkowe, ale i opcjonalne wymagania, które musi spełnić przedsiębiorstwo starające się o uzyskanie certyfikatu.
Standard jakości IRIS jest wymagany w Europie, a rozwija się również w Chinach, Rosji, Stanach Zjednoczonych i innych krajach azjatyckich oraz amerykańskich.
Jak przebiega proces certyfikacji IRIS?
Standard ten określa jasno zasady oceniania oraz przebieg procedur uzyskania akredytacji. Każde przedsiębiorstwo, które chce uzyskać stosowny certyfikat musi zapoznać się z wymaganiami, a także przeprowadzić za pomocą specjalnego kwestionariusza samooceny zgodność swojego systemu zarządzania z wymaganiami IRIS. W razie wykrycia braków czy nieprawidłowości, należy je niezwłocznie naprawić.
Wspomniany kwestionariusz złożony jest z 253 pytań, które dotyczą różnych kategorii. Część z nich to pytania zamknięte, na które należy udzielić odpowiedzi „tak” lub „nie”. Kolejną częścią jest 12 pytań kluczowych, które zawierają podstawowe wymagania. Ich spełnienie jest niezbędne do pozytywnego przejścia audytu. W formularzu znajdują się również pytania otwarte, które oceniane są wg skali punktowej. Zawarte są w nim również pytania niepunktowane, na które jednak trzeba udzielić odpowiedzi. Ich ocena zależy od oceniającego, dlatego maksymalna liczba punktów, jakie można uzyskać nie jest określona.
Kto może przeprowadzić audyt IRIS?
Audyt mogą przeprowadzić wyłącznie uznane przez UNIFE jednostki certyfikujące. Wyniki audyty podawane są w skali procentowej. Wyniki są niejawne oraz odpowiednio chronione. Jednak na życzenie audytowanego przedsiębiorstwa mogą one zostać umieszczone w bazie IRIS.
Dlaczego warto mieć certyfikat IRIS?
Otrzymanie certyfikatu wiąże się z wieloma korzyściami dla przedsiębiorstwa, które pozytywnie przeszło proces certyfikacji. Najważniejsze z nich to:
- potwierdzenie jakości, niezawodności i bezpieczeństwa sprzętu kolejowego,
- możliwość konkurowania z innymi firmami na jasnych zasadach, dzięki ustalonym przez standard kryteriom porównawczym,
- możliwość umieszczenia danych firmy w bazach IRIS, a tym samym większa szansa na dotarcie do klientów.
Wdrożenie standardów IRIS pozwala także ujednolicić system oceny jakości, który jest taki sam dla wszystkich producentów. Umożliwia to uniknięcie chaosu i zamieszania.
Certyfikat IRIS powinny uzyskać wszystkie firmy, które zajmują się sprzedażą produktów lub usług na rzecz międzynarodowych firm i operatorów kolejowych na świecie. Jest on natomiast niezbędny w przypadku działalności na rynkach europejskich. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa certyfikat ten jest bowiem wymagany. Wdrożenie tych standardów przynosi ogromne korzyści dla funkcjonowania firmy. Poprawia bowiem jakość w różnych zakładach produkcyjnych i pozwala usystematyzować wymagania, jakie muszą spełniać. Dzięki temu, że wszędzie są one takie same, poprawia się także konkurencyjność w tej branży.
Firmy, które uzyskały certyfikat IRIS wpisywane są do wspomnianego rejestru danych. Można w nim odnaleźć konkretnego producenta i zweryfikować, czy spełnia on najwyższe standardy. Firmy starające się o uzyskanie certyfikatu IRIS mogą złożyć jednocześnie także wniosek o ISO 9001. Daje to więc oszczędność czasu oraz pieniędzy.
Otrzymanie certyfikatu, który potwierdza spełnianie wymogów dotyczących jakości oraz bezpieczeństwa produktów i usług dostarczanych na rynek, które związane są z transportem kolejowym, ma więc ogromne znaczenie. Wpływa na lepsze postrzeganie firmy, a tym samym zapewnia większe szanse na dotarcie do nowych klientów i rynków zbytu. Wpływa także na poprawę jakości usług świadczonych w transporcie kolejowym.
Artykuł partnerski
42 komentarze
Wow, ciekawe
Wielkie dzięki! 😀
Nieźle rozbudowany temat
Dzięki! 😀
Systemy jakości i standaryzacji mają duże znaczenie w obecnym świecie. Znaczy jeśli mówimy o europie bo w dzikich krajach to nie ma znaczenia
Haha 😀
super
😀
Fajny wpis
Wielkie dzięki! 😀
IRIS fajna sprawa
😀
a co mnie to
😀
Kolej przechodzi swój renesans, coraz więcej osób wybiera transport pociągami, ze względu na wygodę ale i koszty. Pewnie rosnąca jakość i czystość mają też swój wpływ
Zgadzam sie, sam często wybieram koleje, jeśli mam dłuższą podróż
Pan Rogatek nawet tutaj?
😀
IRIS top
😀
super temat,, uwielbiam pociągi
Dzięki! 😀
nietypowy temat
Kolej jest bardzo typowa 😀
🙂
😀
Mało mnie to obchodzi
🙁
Transport kolejowy jest ważnym elementem infrastruktury transportowej w wielu krajach na całym świecie. Ponadto, jest zazwyczaj bardziej ekologiczny niż inne formy transportu, ponieważ pociągi emitują mniej spalin niż samochody czy samoloty. Dzięki rozwojowi technologii kolejowej, podróżowanie pociągiem staje się coraz bardziej komfortowe i bezpieczne.
Sam często na dłuższą podróż wybieram właśnie kolej. Trzeba pamiętać, że teraz mamy masę alternatyw, ale jak ważną rolę kolej odegrała dziesiątki lat temu
Jest to szybki i wygodny sposób przemieszczania się z jednego miejsca do drugiego, szczególnie w przypadku dłuższych tras.
Dokładnie 😉
infrastruktura jest często zaniedbana i niedostosowana do współczesnych potrzeb
W Europie chyba się nie zdarza. No chyba, że masz na myśli ograniczenia prędkości wynikające z infrastruktury
pociągi często spóźniają się lub są odwoływane, co jest frustrujące dla pasażerów
Ze spóźnieniami się zgodzę, ale odwoływane to chyba rzadko w naszej części świata
fajne
Dzięki 😀
Z tego co wiem to jest obecnie bardzo duże zapotrzebowanie na pracowników kolei. Niestety ale praca jest ciężka, wymaga dużej odpowiedzialnośći. Jak również sporej wiedzy.
Jednocześnie płaca nie jest taka wysoka.
Często zdecydowanie bardziej opłaca się pracować w standardowej firmie transportowej.
A ja właśnie słyszałem od znajomych pracujących na kolei, że nowoczesne pociągi obsługuje się dwoma przyciskami, start i stop. I praca ochroniarza jest bardziej wymagająca. Gdzie leży prawda? 😀
Jeśli chodzi o transport kolejowy – zdecydowanie najlepiej rozwijać się właśnie w oparciu hale produkcyjne.
Aż tak dokładnej wiedzy nie mam w tym zakresie 😀